Łokieć tenisisty. Przyczyny powstania i możliwości rehabilitacji.
Łokieć to jeden z najbardziej niewdzięcznych stawów w pracy fizjoterapeutów. Jego skomplikowana struktura i nietypowa biomechanika sprawia, iż nie jest on łatwym i przyjemnym „kąskiem” do rehabilitacji, a wszystkie jego uszkodzenia goją się stosunkowo długo. Tak jest również z bohaterem dzisiejszego wpisu, czyli popularną jednostką chorobową o nazwie łokieć tenisisty.
Co to jest łokieć tenisisty?
Nazwa tytułowego urazu stawu łokciowego może trochę mylić. Zdawałoby się, iż dotyczy on głównie sportowców uganiających się godzinami po korcie z rakietą w ręku i podkręcających żółtą piłkę w taki sposób, aby przeciwnik po drugiej stronie siatki miał w życiu jeszcze trudniej od nich. Otóż nie. Niespodzianką może być fakt, iż łokieć tenisisty w niewielkim odsetku przypadków dotyczy właśnie fanatyków tenisa i zazwyczaj pojawia się u osób z nim nie związanych.
Uraz ten należy do grupy entezopatii (dokładniej jest to entezopatia przyczepów mięśni prostowników nadgarstka w okolicy łokcia). Oznacza to nic innego jak nagromadzenie się mikrourazów powstałych podczas codziennego nadużywania mięśni prostujących nadgarstek w stronę grzbietową ręki, mających swój przyczep początkowy na kości ramiennej.
Co do tego wszystkiego mają tenisiści? A no właśnie niewiele oprócz faktu, że podczas uderzenia piłki rakietą ustawioną w pozycji backhand’u mocno używają prostowników nadgarstka. A i to nie do końca prawda, bo siłę wyprowadzają głównie z barku i tułowia. To tyle jeśli chodzi o nazwę, trochę mylną według mnie, ale jakoś muszę się z nią pogodzić.
Jak powstaje łokieć tenisisty?
Skoro zapalenie ścięgien prostowników nadgarstka zazwyczaj nie dotyczy tenisistów to kto najczęściej na nie choruje? Otóż w mojej praktyce fizjoterapeutycznej z tą jednostką chorobową najczęściej spotykałem… kucharki! Dziwne prawda? Przecież raczej nie należą one do osób szaleńczo uprawiających sport typu tenis, chociaż nie popadajmy w stereotypy. Drugą grupą zawodów, w której często występuje łokieć tenisisty są osoby bardzo dużo piszące np.: nauczyciele czy księgowi. Dlaczego się tak dzieje?
Otóż jak już wspomniałem entezopatia to rodzaj przewlekłego uszkodzenia, powstającego na skutek przeciążenia. Częste używanie prostowników nadgarstka (pracują na przykład bardzo intensywnie przy podnoszeniu ciężkiej patelni lub garnka jedną ręką oraz długo pozostają w napięciu w czasie pisania długopisem i na klawiaturze) doprowadza do rozrywania pojedynczych włókien mięśniowych w okolicy przyczepu ścięgna mięśnia do kości (jedna z teorii mówi, iż odrywają się one wraz z elementami wierzchniej warstwy kości), co w długiej perspektywie czasu prowadzi do powstania coraz większego stanu zapalnego tej okolicy.
Nie trudno się domyślić, iż taki stan objawia się znacznym bólem oraz nierzadko nadmiernym ociepleniem miejsca przyczepu i jeśli występuje on po bocznej stronie dystalnej (końcowej) części kości ramiennej to najprawdopodobniej mamy do czynienia właśnie z entezopatią przyczepu prostowników nadgarstka.
Jak wyleczyć łokieć tenisisty?
Niestety tak jak nabawienie się tej nieprzyjemnej choroby jest rzeczą dość łatwą, tak wyleczenie jej to już całkiem inna historia. Najważniejszą rzeczą w leczeniu łokcia tenisisty jest znalezienie i zniwelowanie przyczyny jego powstania. Nie jest to trudne, ponieważ uszkodzony przyczep mięśniowy sam daje o sobie znać w codziennych czynnościach, które go traumatyzują. Naszym zadaniem jest tylko to zaobserwować i zmniejszyć częstotliwość ich wykonywania.
Jeśli przeciążenia powstają podczas aktywności fizycznej to na pewno konieczny będzie odpoczynek lub modyfikacja uprawianego sportu tak, aby nie wywoływał on dolegliwości bólowych. To samo tyczy się innego hobby lub pracy zawodowej obciążającej ścięgna prostowników. To pierwsza, podstawowa zasada, którą możemy wprowadzić jeszcze przed rozpoczęciem rehabilitacji uszkodzonego łokcia.
Najważniejsze struktury bocznej strony stawu łokciowego, w okolicy których może występować ból typu łokieć tenisisty.
Rehabilitacja.
Według dr Cyriax’ a, twórcy ortopedycznej terapii manualnej, można wyróżnić 4 typy łokcia tenisisty ze względu na rodzaj uszkodzonego ścięgna i to właśnie od prawidłowej diagnostyki zależy dalszy wybór metod leczenia tej entezopatii.
Typ pierwszy.
Uszkodzenie na przyczepie prostownika promieniowego długiego nadgarstka (1% wszystkich przypadków). Bez tendencji do samoleczenia.
Leczenie:
– głęboki masaż poprzeczny, wykonywany około 20 minut codziennie przez co najmniej 4-6 dni z rzędu;
Masaż poprzeczny okolicy nadkłykcia bocznego kości ramiennej. Fioletowa strzałka wskazuje kierunek masażu.
– wspomaganie fizykoterapią: fala uderzeniowa, ultradźwięki, jonoforeza, krioterapia;
– taping odciążający.
Taping odciążający w przypadku łokcia tenisisty. Taśma aplikowana jest w wyproście stawu łokciowego oraz w zgięciu dłoniowym nadgarstka bez dodatkowego naciągnięcia.
Typ drugi. Najczęstszy.
Uszkodzenie na brzusznej części nadkłykcia bocznego na przyczepie mięśnia prostownika promieniowego krótkiego nadgarstka (90% wszystkich przypadków). Bardzo często występujące typowe, kłujące bóle.
Leczenie:
– samoleczenie u osób młodych trwa do roku, u osób po 60tce do dwóch lat od pierwszych objawów;
– wykonanie przez doświadczonego terapeutę manualnego manipulacji wg Mills’ a, poprzedzonej głębokim masażem poprzecznym bolesnej okolicy;
– fala uderzeniowa;
– sam głęboki masaż poprzeczny jest mało skuteczny;
Masaż poprzeczny w okolicy brzusznej części nadkłykcia bocznego kości ramiennej.
– ostrzykiwanie osobczem bogatopłytkowym zawierającym czynniki wzrostu. Metoda ta w szybkim czasie stymuluje komórki uszkodzonego ścięgna do regeneracji, ale niestety jest dość droga i musi być wykonana precyzyjnie przez doświadczonego ortopedę.
Typ trzeci.
Ból ścięgna mięśnia prostownika promieniowego krótkiego nadgarstka na wysokości głowy kości promieniowej (1% przypadków). Małe tendencje do samoleczenia.
Leczenie:
– głęboki masaż poprzeczny w miejscu bólu;
– wspomaganie fizykoterapią.
Masaż poprzeczny w okolicy głowy kości promieniowej.
Typ czwarty.
Brzusiec mięśnia prostownika promieniowego krótkiego nadgarstka (8% przypadków). Nie ma możliwości samowyleczenia.
Bolesna okolica w przypadku łokcia tenisisty typu czwartego.
Leczenie:
– głęboki masaż poprzeczny;
– fala uderzeniowa;
– osocze bogatopłytkowe;
– ćwiczenia ekscentryczne mięśnia.
Podsumowanie.
Jak widać leczenie łokcia tenisisty nie jest sprawą łatwą, a na pewno nie przyjemną. W wyjątkowych przypadkach (po 6 tygodniach nieskutecznego leczenia) stosuje się również ostrzykiwanie bolącego miejsca starydami, ale osobiście nie jestem zwolennikiem tej metody. Może ona mieć osłabiający wpływ na strukturę kolagenu okolicy iniekcji, co często prowadzi do kolejnego naderwania lub całkowitego zerwania ścięgna.
We własnej praktyce obserwuję, iż w bardzo wielu przypadkach mamy do czynienia z dwoma lub nawet trzema typami łokcia tenisisty na raz i zawsze warto rozpocząć od precyzyjnego masażu poprzecznego punktów bolesnych lub fali uderzeniowej. Metody te są względnie tanie w stosunku do zastrzyków, a często okazują się nadzwyczaj skuteczne.
Bardzo fajnie opisany problem. Z mojego doświadczenia wynika że dobrze sprawdza się masaż poprzeczny połączony kinesiotapingiem.
Trafne połączenie często stosowane w przypadkach entezopatii 🙂 pozdrawiam!
witam, świetny blog i jak zwykle trafiłem na niego trochę późno. pisze Pan o łokciu tenisisty a nie mogę znaleźć artykułu o łokciu golfisty. podciągam się na drążku, trochę workout… Czytaj więcej »
Witam, napewno praca myszką nie pomaga w regeneracji łokcia golfisty. 🙂 Jeśli sprawa była urazowa (np. przeciążenie na treningu, stan zapalny) to jak najbardziej masaż poprzeczny może zmniejszyć dolegliwości. Praca… Czytaj więcej »
Pewnie nie taki komentarz jest spodziewany, ale zaryzykuję. Po pierwsze jednak bardzo dziękuję za taki pomocny wpis na blogu. Postanowiłam zgłębić temat ponieważ borykam się z problemem łokcia z przerwami… Czytaj więcej »
Witam serdecznie, nie jestem w stanie zaplanowac Pani rehabilitacji nie badając Pani łokcia. Diagnostyka i planowanie leczenia takiego schorzenia trwa zazwyczaj 20-30 minut, nie da się tego zrobić przez internet.… Czytaj więcej »
Bardzo dziękuję za szybką odpowiedź. Czy jest ktoś kogo mógłby Pan polecić? Mieszkam w zachodniopomorskim.
Czy mógłby Pan jeszcze napisać dlaczego operacja to złe rozwiązanie?
Dziękuję.
Nie mam niestety nikogo poleconego w tamtych rejonach. Operacja na entezopatii to zawsze ostateczne i najgorsze rozwiązanie, ponieważ skutki takiego leczenia mogą nie być lepsze niż sytuacja wyjściowa. Pozdrawiam.
Witaj Aniu, bardzo Ci dziękuję za zadane pytania, borykam się z podobnymi dolegliwościami związanymi z zespołem łokcia tenisisty, u mnie występuje problem nawet z utrzymaniem kubka z kawą, muszę podtrzymywać… Czytaj więcej »
W Szczecinie na Odzieżowej w KOREMED leczyłem problemy kręgosłupa i porażenie facjaty. Pan Kordian ma “ręce które leczą” i super podejście do pacjenta. Pozatym opiekuje się jakąś drużyną sportową.
Pozdrawiam
Witam, ja sama mialam problem lokcia tenisisty. Badanie lekarz a trwalo 2minuty. Niestety zqlekalam tak dlugo z wizyta u ortopedy, ze bol byl nie do zniesienia zarowno w czasie wykonywania… Czytaj więcej »
Cześć! Dzięki za prowadzenie tak czytelnej i pomocnej strony! Co do łokcia tenisisty czy można zacząć prace od razu, kiedy palpacyjnie bardzo boli (jest sens robić tylko paro minutowy masaż… Czytaj więcej »
Warto zacząć od razu, ale z takim nasileniem, żeby pacjent nie “umierał na stole. 🙂 Krótsze sesje, mniej siły i powoli wprowadzamy progresję. Oczywiście fizyko jako wsparcie jak najbardziej tak.… Czytaj więcej »
Witam. Borykam sie od pewnego czasu z tym problemem, cos pomiedzy typem 2 a 3 ale ciezko mi dokladnie okreslic. Bol wystepuje tylko przy rotacji reka, momentami przy wyproscie ale… Czytaj więcej »
Witam, jeśli będzie pan nadal traumatyzować staw to może się to przerodzić w sprawę przewlekłą, a z tym będzie już ciężko walczyć. Osobiście wybrałbym się na Pana miejscu przynajmniej na… Czytaj więcej »
Dzieki za szybka odpowiedz. A Co pan mysli o ortezach I czy konieczny jest rozbrat z silownia? Czy moge cwiczyc na mniejszych ciezarach? Czy fizjoterapeuta jest konieczny cxy moge odciazyc… Czytaj więcej »
Wszystko zależy od rodzaju i stanu łokcia tenisisty. Nie da się odpowiedzieć na te pytania bez dokładnego badania, więc polecam jednak fizjoterapeutę na żywo. Pozdrawiam!
Witam
Czy poleca Pan noszenie opasek na łokieć tenisisty? Mam wrażenie, że ból jest mniejszy ale noszenie samej opaski jest nieorzyjemne
Witam,
nie polecam, zdecydowanie bardziej warto to rehabilitować niz nosić ortezy. Pozdrawiam!
równiez borykam się z taką dolegliwością, dzisaj bylam u lek i został wstrzyknięty mi steryd i stąd moje pytanie czy powinnam rękę unieruchomić (nosić na temblaku) czy tez nie? dostałam… Czytaj więcej »
Witam,
o tym decyduje lekarz lub fizjoterapeuta prowadzący. Nie wiem jaki jest aktualny stan przyczepów mięśniowych, więc nie jestem w stanie tego określić. Pozdrawiam.
Świetny artykuł! Jestem w trakcie kursu medycyny ortopedycznej wg Cyriaxa więc wiem o co biega, mam tylko jedno pytanie: czy spotkałeś się kiedyś z urazowym początkiem łokcia tenisisty? Mam jedną… Czytaj więcej »
Witam, może to nie problem łokcia tenisisty, a kręgosłupa szyjnego skoro cała kończyna jest tkliwa? Jeśli myła okna może warto spojrzeć w jakiej pozycji kręgosłupa i obręczy ramiennej zaczęła odczuwać… Czytaj więcej »
Witam! Lekarz stwierdził u mnie łokieć tenisisty i zalecił masaż Moje pytanie brzmi ,czy po ponad godzinnym masażu przedramienia normalnym jest że ręka jest bardzo obolała ale tylko przy dotyku,spuchnięta… Czytaj więcej »
Witam,
raczej nie jest to najlepszy kierunek terapii. Jeśli ból się nasila taki masaż raczej nie ma sensu. Pozdrawiam.
Witam. W zeszłym roku w grudniu zaczął mnie boleć prawy łokieć, podniosłam łóżko szarpnięciem. Zdiagnozowano u mnie łokieć tenisisty. Ból był na tyle duży, że większość czynności wymagających podnoszenia jakichkolwiek… Czytaj więcej »
Witam,
możliwe jak najbardziej. Warto skonsultować to jak najszybciej z fizjoterapeutą na żywo. Pozdrawiam!
Witam, Rok temu nabawiłam się łokcia golfisty, zostałam skierowana na rehabilitacje która pomogła na jakiś czas. Teraz zdarza się, że gdy podciągam się łokieć boli, jednak nie jest to taki… Czytaj więcej »
Witam,
nie jest to normalne, warto zdiagnozować z czym aktualnie ma Pan/Pani problem. Pozdrawiam.
Witam. Proszę o pomoc. 2 lata temu, nagle w nocy dostałem bardzo silnego bólu łokcia, który trwał całą noc i cały nastepny dzień. Dostałem od lekarza lekarstwa i maść i… Czytaj więcej »
Witam, myślę, że na pewno nie jest to łokieć tenisisty. Poszukałbym raczej problemów z kręgosłupem szyjnym i promieniowaniem w tą okolicę, ale to tylko przypuszczenia. Proszę się udać do dobrego… Czytaj więcej »
Witam. Od dwóch miesięcy borykałam się z bólem łokcia i bólem mięśnia przy podnoszeniu cięższych przedmiotów. Wczoraj lekarz (bez zadnych badań) dotykając tylko miejsce bólu stwierdził łokieć tenisisty. Nie byłam… Czytaj więcej »
Witam,
steryd to leczenie skutku nie przyczyny. Tu trzeba popracować z fizjoterapeutą i znaleźć przyczynę tego problemu. Pozdrawiam!
Witam, od końca listopada 2017 roku borykam się z bólem prawego łokcia. Początkowo ból odczuwałam tylko w łokciu, a z tygodnia na tydzień rozprzestrzeniał się na przedramię i promieniował do… Czytaj więcej »
Witam, tu dobry, doświadczony terapeuta manualny byłby dobrym rozwiązaniem. Trzeba przede wszystkim znaleźć przyczynę tego przeciążenia, a tego temblak nie rozwiąże. Jeśli będzie Pani szukać poleconego terapeuty można skorzystać z… Czytaj więcej »
Witam. Bardzo dobry artykuł ale w sumie nadal nie wiem do końca który typ mam. Pracuję w Holandii od 06.03.17. Pierwsza praca na początkach 4 m-ce, potem urlop 6 tygodni,… Czytaj więcej »
Witam,
może to nie łokieć tenisisty tylko problem z kręgosłupem. proszę się udać do lekarza lub fizjoterapeuty i zacząć to diagnozować dalej. Pozdrawiam!
Bardzo pomocne informacje. Mam jeszcze pytanie o to w jaki sposób okleić tejpami kontuzje w typie trzecim?
Witam,
możliwości jest tu wiele, sam typ oklejania dobiera się po dokładnym badaniu. Nie mam za bardzo możliwości przedstawienia ich pisząc. 🙂 Pozdrawiam!
Witam, super jest to opisane. Cierpię właśnie na coś takiego, a wszystko zaczęło się od cieśni nadgarstka. Męczę się już pół roku i bez efektów. Dostałam Pregabaline, po której przytyłam… Czytaj więcej »
Witam,
może u któregoś z poleconych fizjoterapeutów: https://www.fizjologika.pl/fizjoterapeuci-ktorych-polecam/
Pozdrawiam!
Witam! Świetna strona i jasny opis mojej dolegliwości. Co oznacza średnio zaawansowany stopień entezopatii? Okolica nadklykcia bocznego kości kamiennej oraz ścięgno przyczepu wspolnego miesni prostownikow. Jak według Pana powinna wyglądać… Czytaj więcej »
Witam, aktualnie uznaje się, że dużo większe znaczenie ma odpowiednio dobrany trening i obciążenie takiego ścięgna w entezopatii niż same techniki manualne. Fizjoterapeuta powinien skupić się przede wszystkim na powolnym… Czytaj więcej »
Dzień dobry. Widzę podejście, które trudno dostrzec u lekarzy a nawet fizjoterapeutów niestety… Z problemem łokci borykam się od ponad dwóch lat. Dziwna sprawa, gdyż najpierw wystąpił bardzo tkliwy ból… Czytaj więcej »
Dzień dobry, skupiłbym się na pewno na dokładnym badaniu szyi, sprawdzeniu czy nie jest to problem neurologiczny. Jeśli nie to warto progresywnie dociążać prostowniki nadgarstka i pracować nad ogólną siłą… Czytaj więcej »