Diagnostyka obrazowa w ortopedii. Jakie badania warto wykonać w przypadku urazu?

Bardzo często dostaję od Was maile z pytaniami jakie badania wykonać przed wizytą u lekarza lub fizjoterapeuty, aby ułatwić im diagnozę Waszej przypadłości. Czy jest to w ogóle konieczne? Czy za każdym razem jesteśmy zmuszeni wydawać 500 – 700 zł na diagnostykę dokładnym rezonansem magnetycznym aby znaleźć przyczynę naszych dolegliwości?

Radiologia to ogromny dział medycyny, którego efekty pracy w niektórych przypadkach mogą być zbawienne i niezbędne do postawienia prawidłowej diagnozy lekarskiej czy fizjoterapeutycznej. W takim razie w jakich przypadkach konieczna jest najpierw wizyta u specjalistów radiologii i jakie badania wykonać w konkretnych przypadkach?

 

Czy na wszystkie badania radiologiczne wymagane jest skierowanie od lekarza?

To chyba najczęstsza wątpliwość jaką mają pacjenci chcący wykonać dodatkowe badania diagnostyczne. Odpowiedź jest prosta. Skierowanie od lekarza wymagane jest jedynie na badania „siejące”, czyli takie, w do których wykonania konieczne jest użycie promieni rentgenowskich. Należą do nich standardowe, najczęściej spotykane w medycynie zdjęcia rentgenowskie oraz badanie tomografem komputerowym. Reszta podstawowych badań wykonywanych w diagnostyce ortopedycznej nie wymaga skierowania od lekarza, a jedynie wypełnienia ankiety z przeciwwskazaniami oraz pisemnej zgody pacjenta na ich wykonanie.

 

Kiedy przydatne jest wykonanie zdjęcia rentgenowskiego (RTG)?

Potoczny rentgen to podstawowe badanie dodatkowe w ortopedii, choć jego możliwości są przez pacjentów bardzo często przeceniane. Diagnostykę RTG stosuje się głównie w celu wykluczenia urazów tkanki kostnej, ponieważ praktycznie tylko kości są na tego rodzaju zdjęciach widoczne. Rentgen absolutnie nie nadaje się do oceny tkanek miękkich typu urazy więzadeł, mięśni czy otaczające je struktury nie będących elementami kostnymi.

Dlaczego właśnie to badanie wykonuje się najczęściej? Ponieważ niewykryte złamanie lub pęknięcie kości jest bardzo groźne i może prowadzić do bardzo nieprzyjemnych konsekwencji w postaci zagrożenia trwałej utraty zdrowia, a nawet życia. Wykonanie rentgena nie daje gwarancji, iż inne tkanki nie są uszkodzone, jednak daje względną pewność, że uraz nie jest na tyle poważny, iż konieczna jest natychmiastowa interwencja chirurgiczna lub pobyt w szpitalu.

 

Zrzut ekranu 2015-10-25 o 20.19.44

Zdjęcie rentgenowskie jest przydatne głównie do oceny uszkodzeń i patologii tkanki kostnej.

 

Co jest lepsze? Ultrasonografia czy Rezonans Magnetyczny?

Odpowiedź prawdopodobnie jest wszystkim znana: to zależy do czego. Oba te badania są szalenie istotne i przydatne w diagnostyce różnych urazów ortopedycznych, dlatego poniżej krótki poradnik plusów i minusów każdego z nich.
 

USG.

Diagnostyka za pomocą ultrasonografu jest nieoceniona w przypadku małych stawów i powierzchownych tkanek miękkich. Jej największym atutem jest możliwość badania dynamicznego, a dokładniej oceny jakości struktur wewnętrznych podczas ruchu. Wyobraźmy sobie sytuację, w której ból na przykład ścięgna Achillesa pojawia się tylko przy wspięciu na palce podczas chodzenia. Za pomocą sondy USG jesteśmy w stanie dokładnie zlokalizować jak owe ścięgno zachowuje się w tym danym ruchu w stosunku do innych struktur otaczających i łatwo znaleźć przyczynę bólu. Przy okazji możemy również zaobserwować jak wygląda sama struktura ścięgna i czy nie jest ono uszkodzone poprzez uraz lub przeciążenia.

Minusem USG jest jego ograniczony zasięg. Jest to badanie, które świetnie radzi sobie z tkankami umiejscowionymi powierzchownie pod skórą (więzadła poboczne w kolanie, ścięgna i mięśnie powierzchowne), ale niestety nie jest w stanie sięgnąć głębszych poziomów stawu. Za pomocą ultrasonografii nie uda nam się ocenić więzadeł krzyżowych, czy łąkotek kolana (jedynie niewielki ich fragment), a w przypadku wątpliwości zawsze warto wykonać dodatkowo badanie rezonansu magnetycznego. No właśnie, kiedy sprawdza się ono lepiej niż ultrasonografia?
 

MRI.

Rezonans magnetyczny jest zdecydowanie najbardziej uniwersalnym badaniem dodatkowym używanym w diagnostyce ortopedycznej. Pozwala on na ocenę zarówno wszystkich tkanek miękkich, jak i elementów kostnych danej okolicy i zazwyczaj jest w stanie zastąpić RTG oraz USG. Do jego wykonania, w przeciwieństwie do tomografu komputerowego, nie używa się promieni rentgenowskich, dzięki czemu można je powtarzać wielokrotnie w krótkich odstępach czasu.

Najczęstszymi przypadkami, w których wykonuje się badanie MRI są urazy skrętne, naderwania, zerwania więzadeł (np. więzadła krzyżowe kolana), urazy kręgosłupa, diagnostyka tkanek położonych głęboko poza zasięgiem ultrasonografu. Nie jest to jednak badanie idealne. Nie pozwala ono na dynamiczną ocenę tkanek, a koszt jego wykonania przewyższa kilkukrotnie cenę wcześniej wymienionego rentgena i USG. Również jego wykonanie nie jest dla pacjenta komfortowe, ponieważ wymaga utrzymania nieruchomej pozycji przez około 20 – 45 minut. Niemniej jednak diagnostyka za pomocą MRI jest bardzo dokładna i zdecydowanie ułatwia pracę lekarzom i fizjoterapeutom.

 

Zrzut ekranu 2015-10-25 o 20.10.09

Badanie rezonansem magnetycznym bardzo szczegółowo obrazuje wszystkie rodzaje tkanek.

 

kolano MRI TK

Różnica pomiędzy badaniami rezonansem magnetycznym (po lewej), a tomografią komputerową (po prawej). MRI dużo lepiej obrazuje tkanki miękkie, w TK ocenie poddawane są głównie elementy kostne.

 

Tomograf komputerowy. Czy jest przydatny w ortopedii?

Jak już wcześniej wspomniałem TK wykorzystuje promieniowanie rentgenowskie w dużej ilości, co może być problemem dla osób z ryzykiem powstania choroby nowotworowej, czy na przykład kobiet w ciąży. Tego rodzaju badanie bardzo rzadko wykonuje się w przypadkach ortopedycznych, ponieważ jest drogie, a zamiast narażać pacjenta na dodatkową ekspozycję na promieniowanie rentgenowskie często można zastąpić je mniej inwazyjnym rezonansem magnetycznym.

Czasem jednak wykonanie TK jest niezbędne. Jego wielkim atutem jest między innymi możliwość podania kontrastu, czyli środka, który podczas badania daje możliwość precyzyjnego określenia miejsca urazu czy ujawnia dodatkowe, niezauważalne na pierwszy rzut oka patologie. Tomograf komputerowy w schorzeniach ortopedycznych znakomicie sprawdza się na przykład przy podejrzeniu złamania zmęczeniowego kości piszczelowej i innych, nie łatwych do diagnostyki uszkodzeń kostnych. Nierzadko stosuje się go także w różnicowaniu chorób na tle nowotworowym. Przydatną możliwością TK jest również obrazowanie poszczególnych elementów kostnych w technologii 3D.

 

Zrzut ekranu 2015-10-25 o 20.17.37

Obraz stawu kolanowego (od tyłu) wykonany tomografem komputerowym w technologii 3D.

Badania obrazowe są niezbędnym elementem diagnostyki tak lekarskiej jak i fizjoterapeutycznej. Często jednak przed ich wykonaniem dobrze jest skonsultować się z jednym z tych specjalistów czy warto w nie zainwestować. Bardzo często objawy danej choroby są tak oczywiste, iż diagnostyka fizjoterapeutyczna jest w zupełności wystarczająca i nie wymaga dodatkowych badań. Często już w trakcie rehabilitacji, jeśli pojawiają się nowe dolegliwości lub leczenie nie przynosi oczekiwanych rezultatów fizjoterapeuta sam zaproponuje i doradzi, które badanie przydałoby się wykonać.

0 0 votes
Article Rating
Subscribe
Powiadom o
guest
111 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments
Hania
16 czerwca 2017 09:01

Mam pytanie dotyczące rezonansu kolana. Czy można je wykonać bez kontrastu? I ile Tesli powinna mieć aparatura? Moim problem jest uszkodzoną łąkotka (usg, badanie fizykalne), mam zaleconą artroskopie. Ale chciałabym… Czytaj więcej »

Marta
12 września 2017 15:50

Witam, czy możliwe jest ze TK nie pokazał pękniecia łąkotki bocznej z przemieszczeniem w szpitalu na SORze?

Ania
16 września 2017 15:24

Witam, czy na Izbie przyjęć lekarz dyżurujący na podstawie zdjęcia RTG mógł stwierdzić tylko naciągnięcie ścięgna Achillesa i wsadzić nogę w szynę na 10 dni? Czy w tego typu kontuzjach… Czytaj więcej »

Barbara Grygo
24 października 2017 17:51

Witam,
Mam pytanie czy orientuje sie Pan gdzie mozna najszybciej wykonac rezonans magnetyczny kolana. Mieszkam w Suwalkach, moglabym udac sie tez do innej miejscowosci aby to badanie niezwlocznie wykonac.

Slawomir
28 grudnia 2017 13:15

Witam czy jesy mozliowsc wykonania usg tkanek mikkich kregoslupa szyjnego w celu diagnozy bolow…gdzy MRI nic nie pokazuje w obrazie na przyczyne bolów.

Bartek
10 stycznia 2018 10:13

Zwichnalem rzepke 6 tyg temu, 2 tyg była usztywniona na kątach 10/30 z tytułu uszkodzenia MCl i troczka rzepki, po czym zalecił zwiększanie kata zgięcia,obecnie mam juz odstawiac ortezę gdyż… Czytaj więcej »

Bartek
10 stycznia 2018 10:20

Czy ortopeda po zwichnieciu rzepki bez badan typu USG i MRI mógł poprawnie zdiagnozować uray kolna , tzn uszkodzenie MCL i MPFL , po czym po 6 tyg dalej bez… Czytaj więcej »

Tomek
11 stycznia 2018 11:56

Witam, co oznacza taki opis rezonansu? Z gory dziękuje za odpowiedz. Nieznaczne ilości płynu w torebce stawowej. Znaczny wysięk w kaletce “gęsiej stopki”. Uszkodzenie III stopnia troczka przyśrodkowego rzepki. Pozostały… Czytaj więcej »

Tomek
11 stycznia 2018 18:29
Reply to  Piotr

Tak, doznalem urazu zwichnięcia rzepki. Teraz czekam na wizytę kontrolna z tym wynikiem. Czy jest on wmiare optymistyczny? Leczenie zachowawcze tzn rehabilitacja wystarczy?

Tomek
11 stycznia 2018 18:55
Reply to  Piotr

No niestety byl to drugi taki uraz, pierwszy przydazyl sie w 2010 roku. Dziekuje za odpowiedzi i rowniez Pozdarwiam.

Kuba
1 lutego 2018 14:55

Witam, złamałem obojczyk. Każdy technik rtg osiowe wykonuje inaczej przez co ortopeda ma problem z oceną postępów gojenia i ustawienia części kości. Co lepiej wkonać w takim przypadku, TK czy… Czytaj więcej »

Basia
5 lutego 2018 19:44

Witam, Siedząc przy biurku w pracy, spadłam -przechyliła się na prawą str bokiem opadając na prawą rękę oparłam wsparłam się na niej otwartą dłonią i boli mnie pod kciukiem i… Czytaj więcej »

Bartek
6 lutego 2018 08:18

Witam, ile czasu może potrwać powrot do pełnej sprawności po zwichnieciu rzepki? Uszkodzony został tylko troczek rzepki , więzadła cale.

Rafal
15 lutego 2018 21:40

Witam. Jakie badanie jest zalecane podczas urazu kolana. Czy sam rezonans bez kontrastu wystarczy?

Kasia
18 lutego 2018 11:53

Witam, Doznałam urazu na nartach. Wynik TK: wysięk w stawie gr. 20 mm. Złamanie tylnej powierzchni platau piszczeli w przedziale bocznym, długość złamanej powierzchni ok 28 mm, wyłonienie kilku drobnych… Czytaj więcej »

Kasia
20 lutego 2018 07:19

Dziękuję za odpowiedź. Czy przed rehabilitacją z fizjoterapeutą powinnam zrobić TK lub inne badania, aby sprawdzić czy kość faktycznie się zrosła?

tomasz
25 lutego 2018 06:40

Proszę o pomoc. Około 2 miesiące temu podczas meczu upadłem na lewą cześć miednicy na hali. Podczas wyskoku zostałem sfaulowany i upadek był dość mocny. Po upadku bolał mnie kręgosłup… Czytaj więcej »

Kasia
26 lutego 2018 13:09

Dzień dobry, W sobotę 17 lutego doznałam urazu na nartach. Przewróciłam się i wykręciłam kolano. Ratownicy unieruchomili mi nogę i ściągnęli mnie ze stoku. Nastepnie udałam się na SOR gdzie… Czytaj więcej »

AgataM
22 marca 2018 09:56

Witam, przez ortopede mam pojerzenie naciagniecia więzadła pobocznego w prawym kolanie i naderwanie obu więzadeł pobocznych w lewym kolanie po wypadku na nartach. Zwracam się z pytaniem czy badanie USG… Czytaj więcej »

Robert
5 kwietnia 2018 19:43

Witam. Od 2 dni bolalo mnie kolano, lecz wczoraj zrobilo sie wieksze od prawego mniej wiecej o 3 razy jest spuchniete i cieple Bylem dzisiaj w szpitalu i lekarz stwierdzil… Czytaj więcej »

Justyna
6 kwietnia 2018 13:53

Witam, mam pytanie 6 miesięcy temu przeszłam operację usunięcia ganglion z nadgarstka a 2 miesiące temu odbarczenia zespołu de querveina. Czego zrobione w dwóch operacjach tego się chyba nie dowiem.… Czytaj więcej »

Aga
Aga
6 kwietnia 2018 17:32

Witam! W styczniu przebylam uraz kolana. W obrazie usg stwierdzono pęknięcie rogu przedniego łąkotki przysrodkowej. Po 6 tygodniach ortezy i do dzisiaj trwajacej rehabilitacji w dalszym ciągu odczuwam dolegliwości bólowe… Czytaj więcej »

Joanna
15 kwietnia 2018 09:56

Witam co lepsze dla 5 latka rtg stawu biodrowego czy rezonans w celu ustalenia czy ma łuszczenie głowy stawu biodrowego

Beata
2 czerwca 2018 12:47

Dzień dobry, 24.05 doznałam urazu kolana – skręcenie, z możliwością naderwania więzadeł, mam skierowanie na RMI, lekarz mówi ze najlepiej zrobić go 3-4 tyg. od urazu, czy to prawda? W… Czytaj więcej »

Beata
6 czerwca 2018 09:39

Sprzęty RMI w moim mieście maja niestety 1,5 T., Dodam, że noga nie jest mocno obrzeknieta, nie ma też widocznych krwaiakow. Wygląda dziwnie. Natomiast przy probie zagięcia boli bardzo i… Czytaj więcej »

Paweł
6 czerwca 2018 13:44

Dzień dobry. Jak długo trwa powrót do sprawności po zerwaniu mięśnia czworogłowego?Miałem zabieg rekonstrukcji aparatu wyprostnego kolana.Pozdrawiam

Waldi
9 października 2018 15:54

Witam , mam sywierdzoną chodromalacje 2stopnia chrząstki zarzepkowej, z opisu MRI – pęknięcie chrząstki o głębokości 50%grubosci chrząstki ze zmianami powierzchni w okolicach pęknięcia, bardzo słaba laterizacja 2mm, ortopeda i… Czytaj więcej »

aga
aga
9 listopada 2018 13:02

dzień dobry miesiąc temu przewróciłam się na lewy bok. W badaniu usg stwierdzono uszkodzenia ścięgna mięśnia nadgrzebiniowego i podlopatlowego w miejscu przyczepy do kości o szerokości 16 mm oraz ubytek… Czytaj więcej »

Krzysiek
27 stycznia 2019 18:28

Witam Regularnie trenuję wspinaczkę oraz okazjonalnie jogę. Około 3 tygodnie temu zacząłem odczuwać ból w barku przy podnoszeniu ramienia. Objawy charakterystyczne dla uszkodzenia stożka rotatorów. Ból po treningu nasila się.… Czytaj więcej »

Joanna
31 stycznia 2019 20:51

Witam Panie Piotrze, Prosze o poradę. podbiegałam do tramwaju i nadwyrężyłam kolano, zrobilam USG i dostalam taki opis: ‘W zachyłku nadrzepkowym ilość płynu w normie. Cechy chondropatii SRU III stopnia.… Czytaj więcej »

Ola
Ola
22 marca 2019 08:26

Witam czy mri wykryje złamanie kości czaszki?

Agnieszka
8 maja 2019 14:28

Szanowny Panie! Około dwóch tygodni temu doznałam urazu skrętnego szpotawiącego stawu kolanowego prawego. W wykonanym dnia następnego badaniu ortopedycznym: ruchomość czynna i bierna w stawie w niewielkim stopniu ograniczona bólowo… Czytaj więcej »

Ewa
Ewa
15 maja 2019 01:18

MRI stawu kolanowego zrobione 6 maja. 11 maja podczas naprawdę delikatnych ćwiczeń (tylko wciskanie piłki do boku na wyproście) coś się pogorszyło. Kolano bardziej chrzęści przy określonych ruchach. Mam problemy… Czytaj więcej »

Emilia
Emilia
28 maja 2019 16:20

Witam, dwa tygodnie temu wyskoczyła mi rzepka i od razu wróciła na swoje miejsce. Sądziłam że samo przejdzie, obrzęku nie mam, lepiej już chodzę, koolano bardzo boli przy dłuższym stanu,… Czytaj więcej »

Joanna
Joanna
15 czerwca 2019 05:24

Dzień dobry, czy możliwe że dwóch różnych radiologów i dwóch różnych ortopedów na dwóch różnych powtarzanych co 5 tygodni TK nie dostrzegłi pęknięcia kości księżycowatej w nadgarstku a dostrzegł to… Czytaj więcej »

Michał
Michał
31 lipca 2019 05:08

Witam, Dziecko 3 letnie ze złamanym obojczykiem po trzech tygodniach ma się udać na kontrolę. To bylo standardowe jak to określił ortopeda zlamanie “gałązki” pośrodku jej długości, bez przemieszczenia. Uprzejme… Czytaj więcej »

Michał
Michał
1 sierpnia 2019 04:40
Reply to  Piotr

Dziękuję za odpowiedź. Lekarz tak naprawdę nie dookreślił rodzaju badania do kontroli. Znajomi sugerują, że zamiast RTG, do oceny zrostu kości można wykonywać USG ale jak rozumiem Pan rozwiewa moją… Czytaj więcej »

Anna
Anna
12 września 2019 10:47

Mam pytanie – rtg wykonany na SOR-ze był nieprecyzyjny, bo kości naszły na siebie i kiepsko uwidocznił poprzeczną linię złamania trzonu II kości śródstopia – opis stwierdzał: “kości w normie”,… Czytaj więcej »

Anita
Anita
27 grudnia 2019 16:28

Dzień dobry Panie Piotrze, czy przy osteoporozie (zlamienie kopmresyjne Th6 i Th12) wskazane jest wykonanie MRI czy TK ? Serdecznie pozdrawiam.

Katarzyna
Katarzyna
11 lutego 2020 15:50

Dzień dobry, miałam rezonans kolana bez kontrastu. Na opisie jest informacja, że z tego powodu nie można stwierdzić pęknięcia łąkotki. Czy ortopeda może stwierdzić po zdjęciach, czy łąkotka musi być… Czytaj więcej »

Sara
Sara
21 lutego 2020 08:58

Witam co jest najlepsze na ocene uszkodzenia wiezadel krzyzowo guzowych krzyzowo ledzwiowych

Daria
Daria
7 marca 2020 20:43

Witam, Mam 25 lat. Z powodu dolegliwości bólowych stawu kolanowego (ból podczas wysiłku fizycznego, obrzęk stawu kolanowego po wysiłku fizycznym, kilkukrotny epizod samoistnego uginania stawu kolanowego podczas chodzenia) wykonałam badanie… Czytaj więcej »

Magda
Magda
9 kwietnia 2020 06:55

Dzień dobry. Czy jakąkolwiek zmianę lub jej zarys w odrębnie mięśni wykryło by zdjęcie RTG poudzia?

Róża
Róża
8 maja 2020 08:09

Dzien dobry. Corka po ostatnim bieganiu na podworku ( upadla na nozke ale prawa a boli lewa) zaczela skarzyc sie na bol srodstopia ma 5 lat, Bylismy u ortopedy zrobil… Czytaj więcej »

Gosia
Gosia
6 kwietnia 2021 07:48

Witam. Posiadam wynik z rezonansu magnetycznego lewego stawu łokciowego. Bardzo bym prosiła o interpretację. Do wizyty u ortopedy jeszcze niecały miesiąc a ja zaprzątam sobie głowę z braku wiedzy. Dodam… Czytaj więcej »

Dariusz
Dariusz
26 sierpnia 2021 15:20

Witam, mam problem z obojczykiem i mam skierowanie na rezonans, lekarz zalecił mi rezonans 3t ale podczas badania okazało się że mam klaustrofobię i nie dam rady. Niestety lekarz jest… Czytaj więcej »

Alicja
Alicja
6 maja 2022 19:48

witam wybrałam się na rezonans magnetyczny kolana i okazało się ,że nie mają odpowiedniej cewki i moje kolano się nie mieści po zmierzeniu potrzebuję obwodu 58/ 60 cm to będzie… Czytaj więcej »

ANETA
ANETA
27 listopada 2022 23:06

Witam , We wrześniu lekarz po wykonaniu RTG stwierdził awulsyjne złamanie k.sześciennej.Po 2 miesiącach wykonano MRI i nie stwierdzono żadnych nieprawidłowości. Czy po 2 miesiącach rezonans wykazuje że było kiedyś… Czytaj więcej »

Alicja
Alicja
13 marca 2023 22:18

Czy MRI gangliona lepiej wykonać z kontrastem czy bez?

Monika
Monika
18 maja 2023 21:08

Dzień dobry, chciałabym zapytać czy MRI stawu skokowego może być wykonane bez kontrastu? Czy bez kontrastu da się ocenić stan więzadeł?
Pozdrawiam serdecznie

Karol
Karol
9 listopada 2023 13:00

Dzień dobry, czy mógłby mi Pan podpowiedzieć coś w tej kwestii. Leczenie czy tylko operacja?

Anna
Anna
19 listopada 2023 18:36

Dzień dobry, czy w celu stwierdzenia stanu zapalnego w stawie krzyżowo – biodrowym poprzez RMI należy padać kontrast? Czy wystarczy RMi stawu bez kontrastu? Skierowanie wystawił reumatolog. RF Igm jest… Czytaj więcej »

Maciej
Maciej
2 marca 2024 19:14

Dzień dobry, zostało u mnie zdiagnozowane wapniejące zapalenie ścięgien barku (na podstawie USG). Lekarz ortopeda zalecił wykonanie rezonansu barku, a niestety nie zapytałem czy ma być z kontrastem czy bez.… Czytaj więcej »

111
0
Would love your thoughts, please comment.x